Kumaş baskısı, birkaç farklı yöntemle tekstil ürünlerinin üzerine tasarım veya desen bastırma işlemidir. Ev eşyası, kıyafet gibi tekstil ürünleri üretirken sıklıkla tercih edilen bir tekniktir.
Kumaş baskısı sürecinde belli bir desen veya tasarım üretebilmek için genellikle kumaşın yüzeyine mürekkep, boya veya diğer pigmentler uygulanır. Serigrafi, dijital baskı, ahşap baskı ve diğer baskı yöntemleri kumaş üretiminde kullanılır.
Transfer baskı, transfer mürekkebinin kağıda direkt olarak geçirilmesinin ardından ısı transferi uygulanmasıyla yapılır. Bu kimyasal transfer mürekkepleri sentetik materyallerin üzerinde kullanmak için daha uygundur, bu şekilde daha iyi bir renk derinliği sağlarlar.
Bu yöntemin uygulanabilmesi için baskısı yapılacak her renk için bir serigraf (üzerine gergin bir dokuma kumaş yerleştirilen bir çerçeve) gerekir. Boya, bir şablon veya serigrafın engellemediği yerlere rengin eşit olarak yayılabilmesi için sıkmaç adı verilen bir araçla file kumaşın içerisinden geçirilir.
Bu yöntem bilgisayar tarafından üretilen bir desenin kağıda (süblimasyon kağıt) geçirilmesiyle başlar. Tasarım, daha sonra ise ısıtılarak düzenlenebilir veya bir tekstil yazıcısı ile doğrudan kumaşın üzerine bastırılabilir. Bu yöntemin uygulandığı neredeyse her seferinde kumaş özel bir kimyasal maddeyle güçlendirilmelidir ki yıkanıp yazıcının altından geçebilsin.
Ahşap baskısı, elde kesilmiş bir ahşap veya linolyum bloğunun kumaş ya da kağıda resim basmak için kullanıldığı bir kabartma baskı tekniğidir. Ahşap oyulur, mürekkep eklenir ve ardından baskı yapılır. Ahşap baskının tarihi, iki bin yıldan fazla bir süreye dayanır.
Ekstrakt baskı olarak da bilinen aşındırma baskı, bir giysinin renklerinin ağartılıp sonrasında seçtiğiniz renklerle değiştirildiği bir işlemdir. Bu süreç, ek bir aktivatör yardımıyla şeffaf bir aşındırma mürekkebi kullanımını gerektirir. Aktivatör, kumaştaki renkleri ağarttığında veya kaldırdığında, kumaşın doğal beyazımsı rengi olduğu gibi kalır. Kumaşı seçilen renklerle yeniden boyayabilmek için mürekkebe pigmentler eklenir, böylece giysiye taze bir renk katmanı verilir. Bu yöntem, baz kaplamaya ihtiyaç duymadan uzun ömürlü bir baskı yapabilmenizi sağlar.
Rotasyon baskı yaparken her bir renk için alüminyum folyodan oluşan dikişsiz, silindirik serigrafiler kullanılır. Kumaşın ters tarafı makinenin yazıcısına eşit bir baskıyla beslenirken baskı blanketine yapışabilmesi için bir yapıştırıcı ile kaplanır. Basınç tanklarından otomatik olarak baskı patı alan döner serigrafi, kumaşın altından geçirilir. Kumaş, sonrasında işlemi tamamlamak için bir kurutma fırınına alınır.
Daha önce belirttiğimiz gibi, bir desen önce tekstil ürünü olmayan bir alt katmana basılıyorsa, sonrasında ise tekstile aktarılıyorsa buna transfer baskı diyoruz. Bu tekniği uygulayan Canon yazıcılar ile baskı yaparken kullanabileceğiniz birçok kumaş türü bulunuyor.
Tıpkı diğer tekstil malzemeleri gibi pamuğun üzerine de baskı yapmak mümkündür. Hatta birçok kişi en iyi sonuçların %100 pamuklu ürünlerle alındığını düşünür. Daha kalın örülmüş, daha ağır tekstil malzemeleri genellikle o kadar iyi sonuçlar veremiyor.
Yün, kalın olduğundan ve kolaylıkla mürekkep emebildiğinden dolayı transfer baskı için biçilmiş kaftan. Fakat dokunmuş ürünlerin üzerinde çalışmak biraz zorlayabilir, özellikle de karışık bir desen bastırmak istiyorsanız.
İpek serigrafi baskıyla son derece dayanıklı ve sağlam sonuçlar elde edebilirsiniz. Bu baskıyla üretilen kıyafetler binlerce yıkamaya kadar dayanabileceği için uzun yıllar boyunca kullanılabilir. Birçok farklı şirket, özel hediyelerin ve kıyafetlerin basımında en sık bu yöntemi kullanır.
Transfer Express’in transferleri, sık kullanılan bir kumaş olan polyesterin üzerinde kalıcıdır. Ancak bazı polyesterler aynı zamanda sıcaklığa karşı hassasiyet gösterir, bu yüzden transfer baskının yaptığınız kıyafet türü için en uygun baskı yöntemi olduğunu anlamak adına önerilen sıcaklığı kontrol etmenizi öneririz.
Tuval üzerine transfer baskı da oldukça kolay bir süreçtir! Tasarımınızı, ısı transferi fotoğraf kağıdımızı kullanarak bastırın, tuvalinizi bir yüzey üzerinde düzleştirin ve ütünüzü ısıtın. Ütünüz ısındıktan sonra, basılı grafiği tuvalin üzerine, yüzü aşağıya gelecek şekilde yerleştirin. Tuvali ve baskıyı bir parşömen kağıdıyla örtün. Ütüyü yüzey üzerinde yaklaşık 30 saniye boyunca tutun. Ütüyü ve parşömen kağıdını çıkarın ve transfer kağıdınızı soyun.
Orta ağırlıktaki %100 naylon yapısı, başarılı bir serigrafi baskı için mükemmel bir yüzey sunar. Naylon, tipik pamuk veya pamuk/polyester tekstillerin aksine emici değildir.
Bir hatıra yastığı oluşturmayı, eski fotoğraflarla kaplı yemek peçeteleri ile masanızı süslemeyi veya kendi tişörtünüzü tasarlamayı isteyebilirsiniz. Canon'un yazıcılarını kullanarak kumaşa aşağıdaki adımlarla transfer baskı yapmanız mümkün.
Birinci Adım: Yazıcınıza uygun kağıdı aldığınızdan emin olun (lazer/mürekkep püskürtmeli). Ek olarak, kullanacağınız kumaşa göre özellikle üretilmiş bir transfer kağıdı (açık veya koyu) satın alabilirsiniz. Transfer kağıdı almadan önce talimatlara bakmak ve kullanmayı düşündüğünüz kumaşla uyumlu olup olmadığını kontrol etmek işinizi kolaylaştırabilir.
İkinci Adım: Görüntünüzde metin varsa baskıdan önce resmi bilgisayar yazılımıyla ters çevirmeniz gerekir, aksi takdirde baskınız ters olacaktır. Sonrasında ise bir test kağıdı ile kağıdı ne şekilde yerleştirmeniz gerektiğini (ters/düz) anladıktan sonra resmi transfer kağıdının uygun tarafına yazdırın. Bir makasla veya döner kumaş kesiciyle görüntünün etrafını kesin, yaklaşık yarım santimetre kala durun.
Üçüncü Adım: En iyi sonuçları elde edebilmek için kumaşı sert bir yüzeye (ütü masası olmaz) yerleştirin. Kırışıklıkları düzleştirmenizin ardından kumaşınızı baskı yapılacak tarafı yukarıda, transfer kağıdınızı ise basılı tarafı kumaşa bakacak şekilde üst üste koyun. Bu adımı uygulamak sizi biraz endişelendiriyorsa ütüyle bastırmadan önce transfer kağıdıyla birlikte gelen üretici talimatlarına göz atabilirsiniz.
Dördüncü Adım: Arkadaki kağıdı dikkatlice ve yavaşça çıkarın.
Sonuç olarak, herhangi bir kumaş parçasının üzerine yapılan boyamaya kumaş boyaması diyoruz. Günümüzde insanlar tişört ve pantolon gibi eşyaların yanı sıra çeşitli ev eşyalarını da kumaş boyaması yöntemleriyle boyuyorlar. Fakat Asyalılar benzer yöntemleri bin yıllardır kullanıyordu zaten. Kumaş boyamasının başlangıç noktasının dokumanın başlangıcıyla ilgili olduğu düşünülüyor. Kumaş boyamasını çok çeşitli kumaş türlerinin üzerinde yapmak mümkün. Seçilmesi gereken kumaş ise sanatçının arzu ettiği sonuca bağlı olarak değişecektir. İyi boyamalar!