Pozlama nasıl kontrol edilir?

Fotoğraf makinenizi ışık toplayan bir araç olarak düşünmek, pozlamayı anlamanıza yardımcı olabilir. Pozlama, basitçe fotoğraf makinesine girmesine izin verdiğimiz ışık miktarıdır. Bu ışık miktarı çok az olursa fotoğraf karanlık veya yetersiz pozlanmış olur. Çok fazla olursa da oldukça parlak veya aşırı pozlanmış olabilir.

Ortam ışığı sahnedeki konulardan ve yüzeylerden seker. Lensinizin bu ışığı fotoğraf makinesine ve sensöre yönlendirmesiyle görüntü oluşur. Canon fotoğraf makineleri, Otomatik veya Sahne modunda dengeli bir pozlama için optimum ışık miktarını belirlemede çok iyidir. Ancak kontrolü elimize alarak daha fazla yaratıcı özgürlüğe sahip olabiliriz.

Pozlama üçgeni olarak bilinen üç faktör, pozlamayı kontrol etmemizi sağlar. Bunlardan ilki, lensteki ışığın içinden geçtiği açıklığın boyutu olan diyafram açıklığıdır. Bu faktör, f değeriyle ölçülür.

Her lensin büyükten küçüğe çeşitli diyafram ayarları vardır. f/2,8 gibi küçük sayılarla ifade edilen geniş diyafram açıklıkları, daha fazla ışık girişine izin verir ve alan derinliğini sığlaştırır (odak noktanızın ötesindeki bulanıklık artar). f/16 gibi daha büyük sayılarla ifade edilen küçük diyaframlar, daha az ışık girişine izin verir ve ön plandan arka plana kadar daha geniş alanları odaklar.

Pozlama üçgenimizin ikinci faktörü, ışığın sensöre çarpmasına izin verdiğimiz süre olan enstantane hızıdır. Musluktan akan su gibi deklanşörü ne kadar uzun süre açık tutarsak o kadar fazla ışık geçer.

Yüksek enstantane hızı (sensör kısa bir süre açık kalır), hızlı hareketleri yakalamak için faydalı olabilir. Düşük enstantane hızı (sensör uzun süre açık kalır) ise ışık izleri ve ışıkla boyama gibi yaratıcı hareket bulanıklığı efektleri için kullanılabilir.

Pozlama üçgenimizin üçüncü faktörü ISO'dur. Bu değer sayesinde sensörün ışığa ne kadar duyarlı olduğunu ayarlayabilirsiniz. ISO 100 gibi düşük ISO değerleri daha kaliteli fotoğraflar çekmenizi sağlar. Yüksek ISO değerleri ise sensörü daha hassas hale getirir. Yani doğru pozlama için daha az ışığa ihtiyacınız olur. Ancak bu durumda görüntüdeki kumlanma artar ve çok yüksek ISO değerlerinde görüntünün kalitesi etkilenmeye başlar.

Genel bir kural olarak mümkün olan en düşük ISO değerini kullanmak en iyisidir ancak modern Canon fotoğraf makineleri sınıfında lider yüksek ISO performansına sahiptir. Bu sayede ISO 1.600 veya üzeri değerlerde bile düşük ışıkta son derece ayrıntılı fotoğraflar çekebilirsiniz.

Pozlamanın üç temel faktörü olan diyafram açıklığı, enstantane hızı ve ISO birlikte çalışır. Yani bir faktörü değiştirdiğinizde, aynı pozlamayı korumak için diğer değerlerden biriyle bunu dengelemeniz veya kameranın değişikliği telafi etmesine izin vermeniz gerekir. O yüzden, bu faktörleri bir üçgenin üç kenarı olarak düşünmek faydalı olabilir. Pozlama seviyelerini özellikle artırmaya veya düşürmeye çalışmıyorsanız kenarlardan birini değiştirdiğinizde diğer kenarların birini veya her ikisini de değiştirmeniz gerekir.

Örneğin, hızlı bir hareketi dondurmak için enstantane hızının artırılması, görüntünüzün yetersiz pozlanmasına neden olabilir. Bunu telafi etmek için diyafram açıklığı veya ISO değerini artırmanız gerekir. Benzer şekilde, önden arkaya odağı en üst düzeye çıkarmak için diyafram açıklığı veya ISO değerinin azaltılması, enstantane hızının düşürülmesini gerektirir. Pozlamayı bu açıdan düşünmeye başladığınızda çok geçmeden benzer şekilde pozlanmış bir fotoğraf elde etmek için çok çeşitli ayar kombinasyonları kullanabileceğinizi fark edeceksiniz. Böylece konunuz veya sahneniz için doğru kombinasyonu seçme konusunda yaratıcı özgürlüğe sahip olacaksınız.

Canon fotoğraf makineniz, pozlama üçgenini istediğiniz şekilde ayarlamanızı sağlayan çeşitli pozlama modlarıyla işinizi kolaylaştırır. Program (P) modunda ISO değeri sizin kontrolünüzde olur. Enstantane hızını ve diyafram açıklığını ise fotoğraf makineniz seçer. Enstantane önceliği (Tv) modunu kullanarak enstantane hızını değiştirebilirsiniz. Fotoğraf makineniz ise genel pozlamayı ayarlar. Aynı şekilde, Diyafram önceliği (Av) modunda f değerini siz belirlersiniz. Fotoğraf makineniz de doğru enstantane hızını ayarlar. Otomatik ISO özelliğini kullanabilir veya ISO değerini kendiniz ayarlayabilirsiniz. Manuel (M) modda diyafram açıklığı, enstantane hızı ve ISO değerlerini istediğiniz şekilde belirleyebilirsiniz.

EOS R Sistemi fotoğraf makineleri, aynı modda diyafram açıklığı, enstantane hızı, pozlama telafisi veya ISO değerlerinden istediğinizi kontrol etmenizi sağlayan Esnek öncelik (Fv) moduna da sahiptir. Bir ayarı değiştirdiğinizde, doğru pozlamayı korumak için diğer değerler otomatik olarak ayarlanır. Bu da pozlama kontrolünü çok daha hızlı ve kolay hale getirir.

Pozlamayı bu şekilde ayarlamak, yaratıcı bir efekt oluşturmak için kullanılabilir. Fotoğrafları karanlıklaştırmak, özellikle manzara fotoğrafçılığında renkleri derinleştirir ve daha kasvetli bir hava katar. Pozlamanın artırılması, gölgeleri aydınlatır ve daha modern bir his yaratır.

Pozlama basamaklama, bir sahneyi bir dizi pozlamada yakalamanıza ve sonrasında en iyi olanı seçmenize olanak tanır. Pozlama ölçeğinde ±1 ve ±3 nokta arasında seçim yapın ve fotoğraf makinesinin ayarlarınızda gerekli düzenlemeleri yapmasına izin verin.

Ortamda daha az ışık olduğunda deklanşörü daha uzun süre açık tutmamız gerekebilir. Bu bazen bir zorunluluk olsa da diğer zamanlarda sahnede hareket bulanıklığı oluşturmak için yaratıcı vizyonunuzla ilgili bir seçimdir (bulutların veya suyun hareketlerini bulanıklaştırmak gibi). Fotoğraf makinesinin hiçbir şekilde hareket etmemesi gerekir. Yani sarsılmasını önlemek için fotoğraf makinesini tripoda veya sabit bir zemine yerleştirmek çok önemlidir. Deklanşör düğmesine basmak bile sorunlara yol açabilir. Bu nedenle, deklanşörü uzaktan tetiklemek için Canon Kablosuz Uzaktan Kumanda BR-E1 veya telefonunuzdaki Canon Camera Connect uygulaması ile uzaktan deklanşör özelliğini kullanmanız en iyisidir. Uygulama aynı zamanda deklanşörü birkaç dakika veya daha uzun süre açık tutmanızı sağlayan Bulb pozlamalar çekmenize olanak tanır. Bu özellik, havai fişekleri veya gece ortaya çıkan yıldızları çekmek için mükemmel bir seçenektir.

Gün içinde uzun pozlama çekimi yapmanın zorluğu, enstantane hızını yeterli hareketin meydana gelmesine olanak sağlayacak şekilde ayarlamaktır. Birkaç saniyeden uzun enstantane hızlarını tercih etmeniz idealdir, bu nedenle ISO değerinizi düşük ve diyafram açıklığınızı küçük tutmayı unutmayın. Bu ayrıca bulutlu havalarda veya loş ortamlarda ya da ışığın az olduğu günün son saatlerinde çekim yaparken size yardımcı olur. Alternatif olarak, lensinizin ucuna uygun ve bir miktar ışığın girmesini önleyen bir filtreye yatırım yapabilirsiniz. Doğal yoğunluk (ND) filtresi en iyi sonucu verir.

Pozlama konusunda ustalaşınca sınırsız yaratıcı fırsatlara sahip olacaksınız. Çoğu Canon aynasız ve DSLR fotoğraf makinesinde birden fazla kareyi birleştirmenizi sağlayan çoklu pozlama modu bulunur. Film kullanılan dönemlerde aynı film karesinin iki kez veya daha fazla pozlandığı çoklu pozlama tekniğinden ilham alan bu özellik, çok farklı etkileyici efektler elde etmenize olanak tanır.

Parlaklık değerlerini beyaz alanların beyaz kalacağı şekilde birleştirdiği için Eklemeli modu, fotoğraf makinesindeki dahili birleştirme seçenekleri arasından film tekniğine en benzeyenidir. Bu modda çekim yaparken göz alıcı şekiller, yüksek kontrast oluşturan bölgeler ve etkileyici silüetler arayın.

Fotoğraf makinenizi bir sonraki kullanışınızda pozlama üçgeniyle denemeler yapın ve fotoğraflarınızdaki değişiklikleri bizzat görün.

Yazan: James Paterson